Chaos wokół ustawy o ochronie sygnalistów – odpowiedź ministerstwa na nasze pytania

Od czasu ogłoszenia ustawy o ochronie sygnalistów 24 czerwca 2024 roku, wiele firm i instytucji publicznych boryka się z niejasnościami dotyczącymi terminów wdrożenia wymaganych procedur. Z uwagi na liczne wątpliwości, wystosowaliśmy zapytanie do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, prosząc o precyzyjne wyjaśnienia. Otrzymana odpowiedź, niestety, nie rozwiewa wątpliwości, ale zwraca uwagę na fundamentalne problemy związane z interpretacją prawa i dostępem do informacji publicznej.

Zastanawiasz się, kto może być osobą zgłaszającą naruszenia?  Sygnalistą może być każdy z nas. 

Brak odpowiedzi na pytania kluczowe dla firm

W złożonym przez nas wniosku pytaliśmy o dokładne daty, do których podmioty zobowiązane muszą wdrożyć wewnętrzne i zewnętrzne procedury ochrony sygnalistów. Zainteresowało nas, czy dla procedur wewnętrznych ostatnim dniem na wdrożenie jest 24 czy 25 września 2024 roku, a dla procedur zewnętrznych – 24 czy 25 grudnia 2024 roku.

Ministerstwo w swojej odpowiedzi, opierając się na orzecznictwie sądowym, stwierdziło, że nasze zapytania nie odnoszą się do informacji publicznej w rozumieniu ustawy o dostępie do informacji publicznej. Zamiast tego, pytania te zostały uznane za prośbę o interpretację prawa, co nie mieści się w zakresie obowiązków organu publicznego wynikających z tej ustawy.

Interpretacja prawa czy informacja publiczna?

Ministerstwo przypomniało, że prawo dostępu do informacji publicznej dotyczy sfery faktów, a nie interpretacji prawa. Zacytowano orzecznictwo, według którego wnioski o udostępnienie informacji publicznej nie mogą służyć dokonywaniu wykładni prawa ani wyrażaniu opinii na dany temat. W związku z tym, na podstawie przepisów o dostępie do informacji publicznej, organ publiczny nie jest zobowiązany do udzielania wyjaśnień prawnych czy zajmowania stanowiska w sprawach indywidualnych.

Jednakże, z punktu widzenia przedsiębiorstw i instytucji, które muszą wdrożyć procedury ochrony sygnalistów, takie odpowiedzi ministerstwa nie pomagają w zrozumieniu ich obowiązków. W efekcie, pracodawcy mogą czuć się zdezorientowani, nie wiedząc, jak i kiedy dokładnie spełnić wymogi ustawy.

Nie wiesz, jak dobrze zaplanować wdrożenie kanału zgłoszeniowego? Zapoznaj się z przygotowanym przez nas harmonogramem wdrożenia kanału zgłoszeniowego, w którym są zawarte wszystkie ważne czynniki brane pod uwagę przy wdrażaniu naszego rozwiązania.

Jakie było ostateczne stanowisko ministerstwa?

Mimo że ministerstwo odrzuciło możliwość udzielenia odpowiedzi na nasze pytania w ramach ustawy o dostępie do informacji publicznej, w końcowej części odpowiedzi podało jednak kluczowe informacje dotyczące terminów obowiązywania przepisów. Możesz zapoznać się z odpowiedzią, jaką uzyskaliśmy ze strony Ministerstwa.

Zgłoszenia wewnętrzne

Ustawa o ochronie sygnalistów wchodzi w życie 25 września 2024 roku. Ministerstwo wskazało, że obowiązek wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych dotyczy podmiotów prawnych, które na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku zatrudniają co najmniej 50 osób. W związku z tym, podmioty prawne są zobowiązane do wprowadzenia takiej procedury najpóźniej do 1 stycznia bieżącego roku.

Zgłoszenia zewnętrzne

Natomiast przepisy dotyczące zgłoszeń zewnętrznych zaczną obowiązywać od 25 grudnia 2024 roku. Z tego powodu organy publiczne muszą opracować procedurę zgłoszeń zewnętrznych do tego dnia.

Otrzymana odpowiedź potwierdza, że nadal pozostaje wiele niejasności co do praktycznego wdrożenia ustawy o ochronie sygnalistów.

Narzędzie do zgłaszania i odbierania wiadomości od sygnalistów – Sygnalista24.info

Zachęcamy do skonsultowania się z ekspertami w dziedzinie ochrony sygnalistów, aby upewnić się, że Wasze procedury są zgodne z nowymi przepisami. Staramy się zwracać uwagę na to, aby nasze narzędzie dawało możliwość, aby osoba odbierająca zgłoszenie mogła z łatwością odbierać zgłoszenia, zachowując przy tym odpowiednie standardy bezpieczeństwa. Dzięki naszej wiedzy i doświadczeniu, pomożemy Państwu wdrożyć odpowiednie rozwiązania, które nie tylko spełnią wymogi prawne, ale również zapewnią skuteczną ochronę sygnalistów w Państwa organizacji. Korzystając z naszej platformy Sygnalista24.info, zapewniamy bezpieczne kanały zgłoszeniowe, które chronią sygnalistów. 

Pamiętaj! Każde zgłoszenie naruszenia jest ważne. Z tego powodu staramy się, aby łatwość obsługi platformy była związana z wysoką ochroną bezpieczeństwa danych.

Jeśli uznasz, że system dotyczący sygnalistów nie wyznaczył stosownych procedur lub stworzone kanały zgłoszeniowe nie są bezpieczne i grozi Ci odwet, możesz przestępstwo zgłosić również na policję lub do prokuratury.

Autor: Fatma Oukal