Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) jest kluczowym urzędem w zakresie ochrony praw pracowników w Polsce.

PIP ze względu na swoje obowiązki jest jedną z tych instytucji, która otrzymuje donosy dotyczące naruszeń prawa.

W projekcie ustawy z dnia 13.12.2022 r. dot. ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa ( tzw. sygnalistów) został również wybrany jako organ publiczny do otrzymywania wszelkich naruszeń od sygnalistów. Tutaj więcej na temat prawa ochrony sygnalistów.

Pamiętaj! Jeżeli pracodawca naruszy przepisy prawa pracy, przykłady niżej, każdy pracownik, również ten delegowany do pracy w Polsce, może złożyć skargę do PIP lub dochodzić swoich praw przed sądem. Może to również zrobić za pośrednictwem pełnomocnika.

Czego mogą dotyczyć donosy:

  • wynagrodzenia za pracę, w tym także za pracę świadczoną w godzinach nadliczbowych, premii,
  • norm i wymiaru czasu pracy,
  • pracy na czarno (tutaj więcej na temat pracy na czarno),
  • seksizmu (tutaj więcej na temat seksizmu),
  • okresów odpoczynku dobowego i tygodniowego,
  • nepotyzmu,
  • wymiaru urlopu wypoczynkowego lub braku udzielenia urlopu,
  • równego traktowania i zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu,
  • ochrony pracownic w ciąży i w okresie urlopu macierzyńskiego,
  • zatrudnienia młodocianych,
  • niewydania świadectwa pracy,
  • wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko,
  • należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową z miejsca pracy na terytorium Polski, do którego pracownik został delegowany, do innego miejsca pracy na lub poza terytorium Polski.

A także:

Czym jest donos (skarga)?

To poufne lub anonimowe pismo oskarżające daną osobę (np. pracodawcę) lub instytucję, skierowane do osoby lub instytucji dysponującej sankcjami wobec oskarżanego w nim.

Anonimowy donos do PIP

Czy PIP rozpatruje wszystkie zgłoszenia?

PIP rozpatruje przede wszystkim donosy, które są podpisane. PIP jest zobowiązany do zachowania poufności, zatem podczas kontroli nie udzieli informacji pracodawcy o tym, że:

  • kontrola jest wynikiem skargi na pracodawcę,
  • stroną zgłaszającą jest osoba prywatna czy inny podmiot (prywatny lub publiczny)

zgłoszenia Każdy, kto zamierza napisać donos do PIP-u musi pamiętać przede wszystkim o tym, że przedmiotem zainteresowania tejże instytucji nie są skargi anonimowe.

Jedyną sytuacją, kiedy zostanie przekazana informacja o zgłaszającym donos, będzie jego wyraźna udzielona pisemna zgoda.

Donos do Państwowej Inspekcji Pracy – jak przygotować?

Nie istnieje konkretny wzór. Tutaj znajdziesz przykład wzoru zawiadomienia. Pismo powinno być czytelne i przejrzyste, zatem warto pamiętać o podaniu:

  • daty sporządzenia pisma,
  • adresata, czyli do kogo kierujemy (tutaj konkretny, terenowy urząd PIP). Adres urzędu znajdziesz na stronie https://www.pip.gov.pl
  • nadawcy, imię i nazwisko, adres oraz telefon. Pamiętaj PIP jest zobowiązany do ochrony osoby zgłaszającej naruszenia i nieujawniania danych osobowych. Jednakże może się skontaktować w celu doprecyzowania informacji.
  • przedmiot donosu i opis sytuacji, w której doszło do naruszenia prawa
  • dowodów, jeśli istnieją, jak np. nagrania audio, zdjęcia czy inne dokumenty. Uwiarygodnią zgłoszenie/donos i przyspieszą rozpatrzenie sprawy.

Skargi dotyczące naruszania praw mogą być zgłaszane do Państwowej Inspekcji Pracy pisemnie, telegraficznie lub za pomocą dalekopisu, telefaksu, poczty elektronicznej, formularza e-skargi, a także ustnie do protokołu.

PIP odpowiada na donos

PIP na sprawdzenie donosu ma ściśle określony czas i wynosi do 30 dni. W takim terminie musi udzielić informacji skarżącemu o tym jak przebiegła kontrola i jaki jest jej rezultat.

Jeśli osoba zgłaszająca nie jest tym usatysfakcjonowana, ma prawo skierowania sprawy do sądu. Jednak dochodzenie praw drogą sądową jest długie, kosztowne i skomplikowane.

Pamiętaj! Ustawa chroniąca sygnalistów przewiduje kary za stosowanie sankcji czy odwetu na pracowniku/sygnaliście. Prawo również przewiduje kary za zgłaszanie nieprawdziwych informacji.

Jeśli w Twojej ocenie doszło do naruszenia prawa pracownika możesz to zgłosić. Na początek warto to zgłosić w ramach wewnętrznych procedur chroniących sygnalistów poprzez bezpieczny i poufny kanał zgłoszeniowy taki jak Sygnalista24.info. Reguluje to ustawa o sygnalistach i wyznaczyła podmioty, które są zobowiązane do wdrożenia ustawy.

Jeśli jesteś świadkiem naruszenia prawa masz prawo zgłosić to w miejscu pracy, procedurą chroniącą osoby, sygnalistów, zgłaszających naruszenia. Kim jest sygnalista?

Donos do inspekcji pracy

Jeśli uznasz, że nie wyznaczono stosownych procedur lub stworzone kanały zgłoszeniowe nie są bezpieczne i grozi Ci odwet możesz to zgłosić  do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).

Link do strony https://www.gov.pl/web/pip/nieodplatne-porady-prawne gdzie znajdziesz telefon z bezpłatną pomocą prawną oraz poradą, co należy zrobić w takiej sytuacji (również anonimowo).


Zobacz również:

Załącznik, do pobrania:

Zobacz więcej: