Zakład Ubezpieczeń Społecznych w Polsce odpowiada za realizowanie zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych. W związku z tym zakres czynności jest szeroki i obejmuje m.in.  naliczanie oraz przyznawania rent i emerytur, i egzekwowanie należności z tytułu składek na ubezpieczenia zdrowotne i społeczne.

Kto pisze donosy do ZUS i dlaczego?

Z roku na rok rosną zaległości pracodawców w stosunku do ZUS. Z tego względu warto sprawdzać, czy są odprowadzana składki w Twoim miejscu pracy

Dlatego skargi i wnioski do ZUS składają najczęściej pracownicy i ich rodziny. Jednakże spora część skarg jest również wykonywana przez pracodawców na nieuczciwych pracowników (np. bezzasadne przedłużanie zwolnienia lekarskiego).

Autorami donosów są też inne osoby: sąsiedzi, członkowie rodzin, znajomi.

Anonimowy donos do ZUS – czego może dotyczyć?

Anonimowe skargi lub donosy są oraz rzadszą formą przekazywania informacji. Zasadniczą, ujemną stroną anonimowego powiadamiania jest brak odpowiedzi z ZUS o przebiegu sprawy.

ZUS zapewnia realizację zadań m.in. poprzez:

  • zbieranie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne,
  • przyznawanie i płacenie emerytury, renty, renty rodzinnej, zasiłków,
  • sprawdzanie, czy ktoś jest chory czy zdrowy i czy może pracować (kontrola chorego pracownika w domu, chory pracownik w pracy),
  • wysyłanie na rehabilitację.

Dlatego warto złożyć podpisany wniosek lub skargę / donos. Zgodnie ze stawianymi  wymaganiami nadawca otrzyma odpowiedź.

Skarga do ZUS może dotyczyć:

  • braku rejestracji do ubezpieczenia pracownika, zgodnie z umową,
  • nieprawdziwe informacje dotyczące wielkości etatu,
  • nieprawidłowej opłaty / składki na ubezpieczenie (zła podstawa),
  • braku umowy o pracę (praca na czarno),
  • nielegalne zatrudnienie cudzoziemców,
  • zwolnienia lekarskiego,
  • przyznania i płacenia emerytury, renty, renty rodzinnej, zasiłków,
  • sprawdzanie / kontroli, czy ktoś jest chory czy zdrowy i czy może pracować.

Pamiętaj! ZUS jest jedną z instytucji publicznych, które są zobowiązane do odpowiedzi na zgłoszone skargi /donosy. ZUS jest zobowiązany do zachowania poufności osób zgłaszających skargę.

Donos do ZUS – jak napisać, na co zwracać uwagę?

Pisząc donos do ZUS, trzeba skupić się przede wszystkim na faktach. Emocje i osobiste porachunki wskazują na odwet i nie leżą w spectrum zainteresowania urzędników.
Pamiętaj! Treść donosu, wniosku powinna być konkretna i przejrzysta – najlepiej poparta dowodami takimi jak np. dokumenty, fotografie, wydruki z mediów społecznościowych, zeznania świadków, nagrania itp.

Jeśli na zgłoszoną skargę nie otrzymamy odpowiedzi lub odpowiedź nas nie usatysfakcjonowała, możemy, jeśli zaistnieje taka konieczność, sprawę skierować do właściwego sądu.

Czym jest donos (skarga) na pracodawcę do ZUS-u?

To poufne lub anonimowe pismo dotyczące pracownika, pracodawcę, podmiot lub instytucję, w której pracujesz lub pracuje znajomy, do ZUS-u.

Donos do ZUS-u – jak przygotować?

Tutaj znajdziesz przykład wzoru zawiadomienia. Nie istnieje konkretny wzór. Pismo powinno być czytelne i przejrzyste, zatem warto pamiętać o podaniu:

  • daty sporządzenia pisma,
  • adresata, czyli do kogo kierujemy (tutaj konkretny, terenowy oddział ZUS). Adresy urzędu są na stronie zus.pl ,
  • nadawcy, imię i nazwisko, adres oraz telefon. Pamiętaj podmioty publiczne są zobowiązane do ochrony osoby zgłaszającej naruszenia i nieujawniania danych osobowych. Jednakże może zaistnieć potrzeba i ZUS skontaktuje się w celu doprecyzowania informacji lub przesłania odpowiedzi,
  • przedmiot donosu i opis sytuacji, w której doszło do naruszenia prawa,
  • dowodów, jeśli istnieją, jak np. nagrania audio, zdjęcia czy inne dokumenty. Uwiarygodnią wniosek, zgłoszenie, skargę, donos i przyspieszą rozpatrzenie sprawy.

Skargi dotyczące naruszania praw mogą być zgłaszane tradycyjnie, za pomocą pisma, lub w innej formie, np. poczty elektronicznej, formularza e-skargi, e-PUAP a także ustnie – do protokołu.

ZUS odpowiada na wniosek i donos

UWAGA! ZUS ma prawo po uprzednim zawiadomieniu przedsiębiorcy do przeprowadzenia kontroli. Przeprowadza również kontrole niezapowiedziane, np. obecność w domu pracownika na zwolnieniu lekarskim.

Ponadto istnieje długość kontroli przez ZUS:

  • mikroprzedsiębiorcy do 12 dni roboczych,
  • małego przedsiębiorcy do 18 dni roboczych,
  • średniego przedsiębiorcy do 24 dni roboczych,
  • innego przedsiębiorcy do 48 dni roboczych.

PAMIĘTAJ! ZUS ma duże uprawnienia. Nie wpuszczenie osób kontrolujących może skutkować wejściem na teren kontrolowany wraz z Policją.

Ochrona sygnalistów

Jeśli jesteś świadkiem naruszenia prawa masz prawo zgłosić to w miejscu pracy, procedurą chroniącą osoby, sygnalistów, zgłaszających naruszenia. Przeczytaj kim jest sygnalista?

Jeśli w Twojej ocenie doszło do naruszenia prawa przez pracodawcę w zakresie działań ZUS-u, masz prawo to jako pracownik zgłosić. Na początek powinieneś to zgłosić w ramach wewnętrznych procedur chroniących sygnalistów i wyznaczonym poufnym kanałem zgłoszeniowym, takim jak np. SYGNALISTA24.info. Reguluje to ustawa o sygnalistach.

Pamiętaj! Ustawa chroniąca sygnalistów przewiduje kary za stosowanie sankcji czy odwetu na pracowniku/sygnaliście. Prawo również przewiduje kary za zgłaszanie nieprawdziwych informacji.

Bezpieczny kanał zgłoszeniowy

Pamiętaj! Nie każdy pracodawca wybiera poufny kanał zgłoszeniowy lub ma dobrze przygotowane procedury/regulamin na wypadek ochrony sygnalisty. Dlatego zrób wszystko i ustal, czy warto ryzykować.

Jeśli uznasz, że nie wyznaczono stosownych procedur lub stworzone kanały zgłoszeniowe nie są bezpieczne i grozi Ci odwet możesz naruszenie prawa można zgłosić również do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), do prokuratury lub na policję.

Zobacz również:

Załącznik, do pobrania:

Zobacz więcej:

A także, prawa sygnalisty w Polsce