Minął rok od momentu, kiedy w Polsce powinny obowiązywać przepisy krajowe chroniące sygnalistów. Ostatnio pojawił się kolejny – piąty już projekt polskiej ustawy, z dnia 13 grudnia 2022 r. Dokument ten został upubliczniony na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego w dniu 21 grudnia 2022 r. Poniżej pobierzesz dokument w pdf.

Piąty projekt polskiej ustawy chroniący sygnalistów – co zmienia?

Aktualizacja: 12.03.2024 r.

✅ Obecnie aktualny stan projektu ustawy regulującej przepisy krajowe jest dostępny pod nowym drukiem UC1. Poniższe informacje będą opisywać zmiany dotyczące 5-tego projektu ustawy.

Piąty projekt nie wprowadza zmian w wytycznych dla podmiotów prawnych, które zobowiązane są do udostępnienia kanałów wewnętrznych. Można się zatem spodziewać, że przepisy dotyczące pracodawców pozostaną już w niezmienionej formie.

Kanał zewnętrzny – jakie zmiany w projekcie 5.0.

Porównując dwa ostatnie projekty najwięcej zmian dotyczy kanału zewnętrznego. Tutaj znajdziesz wpis dotyczący wcześniejszych zmian.

Rzecznik Praw Obywatelskich, który pojawiał się od początku jako organ właściwy, został usunięty z projektu ustawy. Jeżeli sygnalista nie będzie wiedział do jakiego organu publicznego zgłosić naruszenie, może to zrobić do Państwowej Inspekcji Pracy.

Uznano, że PIP jest już w części przygotowany do przyjmowania zgłoszeń i udzielania wsparcia sygnalistom. Inspekcja pracy przejmie wszystkie obowiązki – w związku z przyjmowaniem zgłoszeń o naruszeniach – przypisane wcześniej RPO. Zgłoszenie zewnętrzne będzie można również przekazać do komendanta wojewódzkiego (stołecznego) Policji albo prokuratora, w sytuacji kiedy naruszenie może stanowić przestępstwo.

Zobacz wpis – Jak zgłosić naruszenie w postaci mobbingu, jak skontaktować się z PIP?

Piąty projekt polskiej ustawy – jakie nowości?

Nowością jest to, że organ publiczny – na żądanie sygnalisty – wydaje zaświadczenie potwierdzające, iż zgłaszający podlega ochronie.

Piąty projekt polskiej ustawy z 13 grudnia – pozostałe zmiany

Zaproponowano:

  • ujednolicenie okresu przetwarzania danych osobowych w zgłoszeniach wewnętrznych i zgłoszeniach zewnętrznych do 15 miesięcy po zakończeniu roku kalendarzowego, w którym wykonywano działania związane ze zgłoszeniem;
  • zaostrzono sankcje za utrudnianie dokonania zgłoszenia; sprawca – jeżeli stosuje wobec sygnalisty przemoc, groźbę bezprawną lub podstęp – podlega karze pozbawienia wolności do lat 3;
  • złagodzono z 3 lat na 2 karę pozbawienia wolności dla osób, które dokonały zgłoszenia nieprawdziwego naruszenia prawa.

Ustawa o sygnalistach w Polsce – kogo dotyczy?

Według danych z uzasadnienia projektu ustawy do wdrożenia ustawy są następujące podmioty:

A. Stworzenie procedur i obowiązek utworzenia wewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń:

Sektor publiczny, JST

  1. podmioty sektora publicznego zatrudniające co najmniej 50 pracowników – 12 678 podmiotów
  2. podmioty sektora publicznego, z wyłączeniem urzędów lub jednostek organizacyjnych gminy liczącej mniej niż 10 000 mieszkańców.

Sektor prywatny

  1. duże przedsiębiorstwa – 4 266 podmiotów
  2. średnie przedsiębiorstwa – 27 263 podmiotów
  3. małe przedsiębiorstwa działające w sektorze finansowym – 1 242 podmiotów
  4. mikro przedsiębiorstwa działające w sektorze finansowym – 122 102 podmiotów

B. Stworzenie procedur i obowiązek utworzenia zewnętrznych kanałów dokonywania zgłoszeń:

  1. organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego (JST)  – 2 807 podmiotów (2477 gmin + 314 powiatów + 16 województw)
  2. naczelne i centralne organy administracji rządowej – około 120 podmiotów
  3. terenowe organy administracji rządowej
  4. Państwowa Inspekcja Pracy
  5. Komendant Wojewódzki Policji
  6. Prokuratura
  7. regionalne izby obrachunkowe
  8. Komisja Nadzoru Finansowego
  9. inne organy państwowe

16,78 miliona osób będzie miało prawo do zgłaszania naruszeń i ochrony zgodnie z Ustawą o ochronie sygnalistów w Polsce.

3,45 miliona podmiotów prywatnych przedsiębiorców i ok. 13 tysięcy podmiotów publicznych będzie zobowiązane utworzyć wewnętrzne kanały dokonywania zgłoszeń.

Zgodnie z prawem, mimo nie stworzenia wewnętrznych regulacji, każdy podmiot zobowiązany będzie do przyjęcia zgłoszenia, odpowiedzi na nie oraz ochrony sygnalistów. Warto do tego się przygotować.

Cały projekt polskiej ustawy możesz tutaj pobrać.

Projekt polskiej ustawy z 13 grudnia 2022 r.

📅 Historia projektu dot. ochrony sygnalistów w Polsce

Tak wygląda chronologicznie ogłaszanie kolejnych projektów.
1.0 projekt       z dnia 14 października 2021r.
2.0 projekt       z dnia 6 kwietnia 2022r.
3.0 projekt       z dnia 4 lipca 2022r.
4.0 projekt       z dnia 22 lipca 2022r.
5.0 projekt       z dnia 13 grudnia 2022r.
6.0 projekt       z dnia 5 stycznia 2023r.

W podsumowaniu – z niecierpliwością czekamy na zakończenie legislacji. Już upłynął rok od obowiązku wdrożenia przez Polskę ustawy chroniącej osoby zgłaszające naruszenia prawa. Z doświadczeń, głównie z samorządowcami, widzimy palącą potrzebę wprowadzenia polskiej ustawy.

Zapraszamy do kontaktu. Mamy duże doświadczenie, pomożemy we wdrożeniu.

Doering & Partnerzy

…………………………………………………………………………………

Zobacz również:

Zainteresuje osoby odpowiedzialne za system chroniący sygnalistów w pracy

Bezpieczeństwo sygnalisty i poufność informacji to podstawa

Zobacz także:

Poradnik dla sygnalisty

Zobacz więcej: