Ochrona środowiska została wskazana jako jedna z dziedzin objętych dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. W związku z powyższym sygnalista, który przekazuje posiadane informacje na temat naruszeń dotyczących środowiska podlega ochronie zgodnie z zapisami zawartymi w ww. dokumencie. W załącznikach do dyrektywy znajdziemy konkretne przepisy prawa dotyczące środowiska. Pisaliśmy o tym tutaj; https://sygnalista24.info/ochrona-sygnalisty-a-ochrona-srodowiska/.
Dlaczego wiedza o naruszeniach dotyczących środowiska jest tak ważna?
Jak ważny jest temat ochrony środowiska w całej UE świadczą informacje napływające z różnych stron. Takie są też oczekiwania społeczeństwa. Również ustawodawca europejski w dyrektywie o sygnalistach wskazuje jak istotna jest to kwestia. W motywie [10] przypomina o komunikacie Komisji Europejskiej z dnia 8 stycznia 2018 r. pt. „Działania UE na rzecz poprawy przestrzegania prawa ochrony środowiska i zarządzania środowiskiem”. Dokument ten mówi o wzmocnieniu działań w dziedzinie ochrony środowiska. Mają one polegać na gromadzeniu dowodów dotyczących przestępstw i podejmowaniu bezprawnych działań przeciwko środowisku. Jak również o konieczności wykrywania ich, a także zapobiegania im i zwalczania ich.
Jak zgłosić naruszenie prawa jako sygnalista?
Tutaj znajdziesz przewodnik: Jak zgłosić naruszenie prawa jako sygnalista? Krok po kroku
Zgłaszam naruszenie prawa jako sygnalista
Obowiązki podmiotów działających w ochronie środowiska
Podmioty, które działają w oparciu o przepisy środowiskowe zobowiązane są do spełnienia wymagań zawartych w dyrektywie o sygnalistach. Powinny zatem ustanowić wewnętrzne przepisy regulujące kwestie przyjmowania zgłoszeń dotyczących naruszeń prawa. Obok odpowiednich zapisów (regulaminów i instrukcji) należy również udostępnić kanały przyjmowania zgłoszeń.
Wymóg ten dotyczy podmiotów, które zatrudniają co najmniej 50 pracowników. Polski ustawodawca może – w oparciu o art. 8 ust. 7 dyrektywy – znieść limit pracowniczy dla podmiotów prywatnych, które działają w obszarze ochrony środowiska. Nic nie stoi również na przeszkodzie, aby wprowadzić stosowne rozwiązana dobrowolnie.
Ochrona sygnalistów a ochrona środowiska w kontekście polskiego projektu ustawy
Polski projekt ustawy zasadniczo powtórzył wymagania dla podmiotów publicznych i prywatnych, które zostały sformułowane w dyrektywie o sygnalistach. Krajowy ustawodawca zobowiązuje pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników do ustanowienia wewnętrznych kanałów przyjmowania zgłoszeń oraz wprowadzenia regulacji ochrony sygnalistów. Limit pracowniczy nie dotyczy jednak pracodawców wykonujących działalność w zakresie m.in. ochrony środowiska. Zatem, jeżeli ten punkt ustawy pozostanie w zaproponowanym kształcie, wszystkie podmioty prywatne działające w oparciu o przepisy środowiskowe będą zobowiązane do wdrożenia wymagań dotyczących ochrony sygnalistów.
Dziedziny objęte zakresem stosowania projektu polskiej ustawy również zawierają kwestie ochrony środowiska. Rozszerzony został jednak został pakiet przepisów również o przepisy krajowe.
Jak projekt polskiej ustawy ma się do innych przepisów z zakresu ochrony środowiska?
Pozostaje jeszcze jedna ważna kwestia do rozstrzygnięcia. Mianowicie jak interpretować przepisy dotyczące ochrony sygnalisty w kontekście innych, obowiązujących przepisów. Ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie oraz Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, również dopuszczają zgłaszanie naruszeń środowiskowych.
Pozostaje nam zatem czekać w tym zakresie na ostateczną ustawę o ochronie sygnalisty. Jednak nie przeszkadza to na przygotowanie się na przyjmowanie zgłoszeń dotyczących naruszeń prawa, w czym możemy Państwu pomóc.
Szanowni Państwo,
proszę o informację dlaczego podmioty realizujące zagadnienia związane ze środowiskiem muszą utworzyć procedury dot. ochrony osób zgłaszających naruszenia (tzw. ustawa o sygnalistach)?
Z poważaniem
Krystian Błażewicz
Szanowny Panie Krystianie,
ma to związek z Dyrektywą unijną 2019/1937, która wskazuje zakres przedmiotowy i wymienia m.in. 10 dziedzin prawa. M. in ochronę środowiska.
Działania w tym obszarze mają szczególne znaczenie i wpływ na dobro ludzkości (m.in. jakość powietrza, wody, ziemi). Stąd zostało wymienione do spełnienia wymagań.
Polski ustawodawca może rozszerzyć ten zakres.
Z poważaniem
Katarzyna Doering
Szanowni Państwo,
obserwuję Państwa działalność w zakresie ochrony sygnalisty na tej stronie i postanowiłem napisać.
W świetle wydarzeń związanych z katastrofą ekologiczną na rzece Odra, mam pytanie.
Czy udałoby się uniknąć zagrożeń, gdyby Polska w terminie wdrożyła ustawę chroniącą sygnalistę w Polsce?
Zapewne wpłynęłyby jakieś informacje o naruszeniach i może udałoby się uniknąć zagrożeń. Co Państwo o tym sądzą?
Dziękuję za odpowiedź
Z wyrazami szacunku
Pracownik WIOŚ
Dzień dobry.
Zapewne są osoby, którzy znają przyczynę. Dyrektywa UE 2019/1937 dot. sygnalistów mówi o zakresach jej stosowania. Wymienia jako główne m. in. takie dziedziny:
✅ochrona środowiska,
✅bezpieczeństwo żywności i pasz, zdrowie i dobrostan zwierząt, ✅zdrowie publiczne,
✅ochrona konsumentów.
Wszystkie dotyczą zaistniałej sytuacji.
Odpowiedź. TAK. Udałoby się zapewne uniknąć zagrożenia zatrucia Odry.
Choć sama informacja od sygnalisty o naruszeniu jest połową sukcesu. Kolejnym krokiem są działania. Co zrobi się z tą informacją i jak szybko zareaguje (działania następcze).
Dziękujemy za wpis.
Serdecznie pozdrawiamy
Marek Doering