Co to jest whistleblowing?
Whistleblowing w szkołach (z ang.) to sytuacja, w której pracownicy (sygnaliści) zgłaszają wykroczenia w pracy, w szkole, aby chronić nie tylko dzieci, ale również pracowników oraz społeczeństwo. Chociaż informowanie o nieprawidłowościach nie jest łatwe, sygnaliści posiadają zwiększoną ochronę.
Tutaj:
- Jaka ochrona przysługuje sygnaliście wg Dyrektywy UE?
- Jaka ochrona przysługuje sygnaliście wg polskiego projektu ustawy o sygnalistach?
Wszystko po to, aby zachęcić do kultury informowania o nieprawidłowościach, co ułatwia wykrywanie oszustw i wykroczeń. W szkołach jest to szczególnie ważne.
Sygnaliści mają możliwość złożenia skargi wewnętrznie lub zewnętrznie.
Dla Twojej szkoły jest korzystne, jeśli pracownicy zgłaszają nieprawidłowości przede wszystkim kanałem wewnętrznym ustanowionym wewnątrz placówki. Pozwala to, jeśli możliwe, uniknąć eskalacji spraw i uniknąć niepotrzebnej uwagi oraz publicznego skandalu. Promowanie kultury informowania o nieprawidłowościach w szkole pomoże zachęcić personel do kontaktu za pomocą platformy zgłoszeniowej lub bezpośredniego kontaktu z Tobą.
Jakie skargi liczą się jako informowanie o nieprawidłowościach?
Nie wszystkie skargi są klasyfikowane jako whistleblowing. UWAGA! Aby mogła zostać zakwalifikowana jako nieprawidłowość, musi leżeć w interesie publicznym. Skargi, które dotyczą osobistego interesu, nazywane są osobistymi skargami.
Skargi są uznawane za informowanie o nieprawidłowościach gdy dotyczą:
- przestępstwa (różnej kategorii, np. kradzieży, malwersacji, mobbingu, molestowania, płatnej protekcji),
- zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa jednostki (ucznia, pracownika i innych ludzi),
- potencjalnej lub rzeczywistej szkody dla środowiska,
- niesprawiedliwego wyroku,
- łamania prawa, w tym zobowiązań umownych oraz przepisów BHP czy przeciwpożarowych.
Co zrobić, kiedy nie jest się pewnym co do naruszenia?
Jeśli nie masz pewności, czy Twoja skarga została zaklasyfikowana jako informowanie o nieprawidłowościach lub nie masz pewności co do zasadności, istnieje wiele sposobów na zaradzenie wątpliwościom. Każda szkoła powinna posiadać Regulamin, procedurę dotycząca zgłaszania nieprawidłowości w szkole. Zatem, jeśli jest przekonanie, że ktoś tuszuje wykroczenia należące do jednej z wyżej wymienionych kategorii warto sprawdzić powyższy regulamin.
Ewentualnie w przypadku jakichkolwiek pytań można skontaktować się z nami. Rozpatrzymy kwestię nieprawidłowości, co do zasadności zgłoszenia danych kanałem. Pamiętaj, jeśli istnieje duże prawdopodobieństwo odwetu to masz możliwość zgłoszenia nieprawidłowości bezpośrednio kanałem zewnętrznym do podmiotu wskazanego do danej nieprawidłowości (np. Kuratorium Oświaty, Urząd Skarbowy, Sanepid, KAS, PIP, Sąd pracy itd.)
Wymagania dotyczące szkół w kwestii zgłaszania nieprawidłowości
Szkoły zarówno prywatne, jak i państwowe utrzymywane m.in. przez samorządy powinny mieć wdrożoną procedurę informowania o nieprawidłowościach. Obowiązkiem organów zarządzających (dyrektorów) jest stworzenie i utrzymanie systemu zgłaszania nieprawidłowości przez sygnalistów. Regulamin, procedury i ustanowione kanały zgłoszeniowe powinny przedstawiać m.in. upoważnienia, zakresy i sposoby postępowania ze zgłaszanymi nieprawidłowościami.
Należy wyznaczyć m.in. jednego członka personelu, aby pozostali (jako potencjalni sygnaliści) mogli się z nim kontaktować wybranymi kanałami zgłoszeniowymi. Wybrana osoba jako koordynator otrzymujący zgłoszenia, musi prowadzić rejestr w zakresie zgłoszonych nieprawidłowościach.
Warto tutaj podkreślić, że bezpieczny i anonimowy kanał zgłoszeniowy SYGNALISTA24.info rejestruje zgłoszenia wg stawianych wymagań przez ustawodawcę.
Czy jestem chroniony, jeśli zgłoszę nieprawidłowości?
Tak. Od 17 grudnia 2021 roku.
Zgodnie z wyżej wskazaną Dyrektywą UE nr 2019/1937 sygnaliści są chronieni w Polsce przed złym traktowaniem przez pracodawców, osoby zarządzające i inne po tym, jak ujawnili nieprawidłowości.
Sygnalista w szkole
Pamiętaj: aby otrzymać ochronę musisz być pracownikiem, byłym pracownikiem, stażystą itd. Więcej tutaj: Kto może być sygnalistą?
Dodatkowo musisz spełnić następujące kryteria:
- mieć uzasadnione przekonania o nadużyciach,
- dokonać ujawnienia w interesie publicznym,
- zwrócić wcześniej uwagę szkole na daną sprawę, chyba że istnieje zagrożenie odwetu
Dlaczego zgłaszanie nieprawidłowości (whistleblowing) jest ważne w szkołach?
Whistleblowing jest niezwykle ważny w szkołach, ponieważ chroni zarówno uczniów, personel, jak i rodziców czy finansujących np. samorządy. Pozwala na wczesne wykrywanie nadużyć i oszustw, co ułatwia szybką ocenę i naprawę sytuacji.
Wreszcie system zgłaszania nieprawidłowości jest działaniem w interesie publicznym i jest czynnością etyczną, dlatego należy do tego zachęcać.
Aby promować kulturę informowania o nieprawidłowościach, pracownicy muszą wiedzieć:
- jaka ochrona jest dla nich dostępna podczas zgłaszania nieprawidłowości,
- jakie obawy są klasyfikowane jako zgłaszanie nieprawidłowości i
- jakie są opcje zgłaszania wątpliwości.
Ze względu na ciągłe zmiany w szkołach, rotację nauczycieli, jesteśmy zmuszeni do regularnego szkolenia w zakresie informowania o nieprawidłowościach. Ma to fundamentalne znaczenie w podnoszeniu świadomości i wiedzy na temat sygnalizowania nieprawidłowości a także jego znaczenia.
W razie potrzeb służymy pomocą. Ochrona sygnalistów. Kontakt z zespołem wdrożeniowym
Zespół Doering & Partnerzy
Zostaw komentarz